قواعد عربی پیش دانشگاهی


العربیة

لغة القرآن

  قواعد درس اوّل

در دستور زبان عربي كلمه بر سه نوع است.

                    اسم                                  فعل                        حرف

تعر يف  ا سم : كلمه  اي كه معني دار د ولي زما ن  ند ارد .

  ☼مانند : ا لشمس ←

اسم به بخش هايي تقسيم مي شود كه عبارتند از:

    مفرد ومثنّي و جمع -  مذكّر يا مؤنّث  -   جامد يا مشتق-     معرفه يا نكره - معرب يا مبني

                                                   

بعضي از علامت هاي خاص اسم عبارتند از :

                                                                 جرّ

                                                              تنوين

           علامت هاي اسم                              اضافه

                                                              ال

                                                              نداء

فعل :فعل كلمه اي است كه بر انجام دادن كاري يا داشتن حالتي در زمان گذشته يا حال و آينده دلالت مي كند. مثال:كَتَبَ :نوشت          

بعضي از علامت هاي خاص فعل عبارتند از:

          تاي ضمير: ذَهَبْتَ، ذَهَبتُما

          تاي ساكنة: ذَهَبَتْ

           ياي ضمير: اِذْهَبـى، تَذهَبينَ

          نون تأكيد: يَذهَبَنَّ، يَذهَبَنْ

دانش‌آموز: نون تأكيد چيست؟معلم: نوني است كه به آخر فعل مضارع و امر افزوده مي شود و آن را با تأكيد همراه مي سازد و دو نوع است نون تأكيد ثقيله و نون تأكيد خفيفه مثال:لا تنظُرُ + َنَّ = لا تنظُرَنَّ                             تَنصُرُ + َنْ = تنصُرَنْ

                                                        نون تأكيد ثقيله                                        نون تأكيدخفيفه

حرف :حرف كلمه اي است كه معناي مستقلي ندارد و معناي آن هنگام به كار رفتن در جمله بهتر معلوم مي شود. مانند.

فـى: در                    فَـ : پس          لِـ‌ : براي                  مِن: از

تقسيم بندي اوّل اسم به (مفرد، مثنّي، جمع ) است .     

اسم مفرد بر يكي دلالت مي كند و علامت خاصّي  ندارد . مانند : رجلٌ (يك مرد ) –شجرهٌ ( يك درخت )

اسم مثنّي بر دو تا دلالت مي كند و علامت آن الف و نون مكسور  ، در حالت رفع و ياء و نون مكسور ، در حالت نصب و جر است.

جمع، ‌خود  سه گونه است.

1- جمع مذكر سالم                                 2- جمع مؤنث سالم                          3- جمع مكسّر      

جمع مذكر سالم دو علامت دارد واو و نون مفتوح ، در حالت رفع و ياء و نون مفتوح ، در حالت نصب و جر.مانند : عابدونَ، عابدينَ

شرائط جمع مذكر سالم :

1- اسم خاص مذكر باشد .مانند : محمّد = محمّدون                           2- صفت اسم خاص مذكر باشد .مانند :عالِم = عالِمون

 

علامت جمع مؤنث سا لم (ات ) است درحالت رفع (-ُ –ٌ )= اصلي  ودر حالت جر (-ِ –ٍ ) =اصلي مي گيرد .

ولي نصب جمع مؤنّث سالم به كسره  است = فرعي . مثال:رأيتُ التلميذاتِ.

                                                                                      مفعول و منصوب به كسره « اعراب فرعي»

 

 

شرائط جمع مؤنث سا لم :

1- عَلَم (اسم خاص) مؤنث باشد .مانند :               مريم                     مريمات

2- الف و تاء مبسوطه يا كشيده داشته باشد مانند : تلميذة                     تلميذات

3- مصدرهاي بيش از سه حرف.مانند :               إقدام                             إقدامات

4-  اسم هاي غير عربي(تلفن ، تلفزيون ، ريال ). مانند تليفون              تليفونات

 

جمعُ التكسير (جمع مكسّر):

جمع مكسّر علامت خاصّي ندارد و براي يادگيري جمع هاي مكسّر بايد آن ها را از قبل شنيده باشيم. يعني وزن هاي آن سماعي (شنيدني )  است .جمع مكسّر بر وزن هاي مختلفي مي آيد از جمله:   

                    أفعال                       أشْخاص،‌أصْوات

                     فِعال                       جِبال، عِباد

                    أفْعِلـاء                     أصْدِقاء، أقْوياء

                   فُعَلـاء                        حُكَماء، بُخَلـاء

 

اسم، يا مذكّر است و يا مؤنّث.

مؤنّث سه علامت دارد: 1- تاءمربوطه (ة ) مانند : فاطمة   2-الف مقصوره(ي)مانند :     كُبري     3-  الف ممدوده (اء) مانند:          زهراء

 اقسام مؤنث :

مونّث حقيقي : اسم زن و يا حيوان ماده است مانند: طالبةٌ، بقرةٌ

مؤنّث مجازي: اسمي است كه داراي علامت مؤنّث است امّا انسان ماده و يا حيوان ماده نيست مانند: محفظةٌ، صحراءُ

مؤنّث لفظي: بر مذكّري دلالت مي كند كه داراي علامت مؤنّث است مانند: طلحة، حمزة، أسامة، حَنظَلة.

مؤنّث معنوي: بر مؤنّثي دلالت مي كند كه داراي علامت مؤنّث نيست مانند: زينب، عين

 

مؤنّث معنوي شامل اين موارد است.

 

مؤنّث معنوي

 

                        1-  عَلَم (اسم خاص )مؤنّث:                   مريم، مني، زينب، ‌سارا

                         2-   اسم مخصوص مؤنّث:                    اُمّ ، بِنْت‌، اُخْت

                         3-   اسم شهر و كشور:                        إيران، إيلام

                        4-   اسم اغلب اعضاي زوج بدن انسان:     عَين، يَد، رِجْل، اُذُن

                         5-   بعضي كلمات سماعي :         أرض، شمس، دار، نار،  نفس،‌حرب، ريح

 

تطابق فعل با فاعل از نظر جنس

واجب است فعل در اين موارد مؤنّث آورده شود:

الف: هرگاه فاعل مؤنّث حقيقي و در كنار فعل باشد.مانند:نَجَحَتْ‌ فاطمةُ.

ب: هر گاه فاعل به صورت ضميري باشد كه به مؤنّث حقيقي برگردد. مانند:

الطالبةُ رَجَعَتْ.[ فاعل ضمير مستتر هى كه به الطالبة بر مي گردد]

ج: هرگاه ضميري در فعل باشد كه به مؤنّث مجازي برگردد. مانند:

الشمسُ طَلَعَتْ. [ فاعل مستتر هى كه به الشمس بر مي گردد]

 

 

 

 قواعد درس دوّم :                          (( اسم جامد – اسم مشتق ))

اسم جامد : از كلمه ي ديگري گرفته نشده است.اين اسم ها جامد هستند: قلم، سحاب ( ابر )، جَبَل ( كوه )، بَحر (دريا )

اسم مشتق : از كلمه ي ديگري گرفته شده است. اين اسم ها مشتق هستند : ( عالِم، معلوم، عَليم، علّامه، أعلَم، معلِّم، متعلِّم.)

 اين اسم ها از فعل «عَلِمَ» مشتق شده اند.

در اين درس با هشت اسم مشتق آشنا مي شويم:اسم فاعل و اسم مفعول و اسم مكان و اسم زمان، اسم مبالغه، صفت مشبّهه و اسم تفضيل

واسم آلت (اسم وسيله )  .

اسم فاعل

اسم فاعل در فعلهاي ثُلاثي مجرّد بر وزن فاعل  مي آيد .

به نحوه ساخته شدنِ اسم فاعل از چند فعل ثلاثي مجرد دقّت كنيد:

كَتَبَ                                 ك ت ب                   ك ا تِ ب                 كاتِب

اسم مفعول  

اسم مفعول در فعل هاي ثلاثي مجرّد  بر وزن  مفعول مي آيد       

به نحوه ساخته شدن اسم مفعول از چند فعل ثلاثي مجرد دقّت كنيد:

 فَتَحَ                        ف ت ح                                        مَ ف ت و ح            مَفتوح

دانش آموز: آيا ساختن اسم فاعل و اسم مفعول در ثلاثي مزيد فرق مي كند؟

معلم: بله فرق مي كند.اسم فاعل در فعلهاي ثلاثي مزيد از فعل مضارع ساخته مي شود.حرفِ مضارعه (يـ ) را بر مي داريم و به جاي آن ( مُـ ) مي آوريم.  سپس يك حرف مانده به آخر، كسره (-ِ )   مي گيرد.

مثال:يُعَلِّمُ                  مُعلِّم                                                                        يُصلِحُ            مُصلِح

اسم مفعول در فعلهاي ثلاثي مزيد به همان روشِ اسم فاعل ساخته مي شود ولي يك حرف مانده به آخر، فتحه (-َ )مي گيرد. مثال:

يَنتَظِرُ            مُنتظَر                               يُقَلِّدُ               مُقَلَّد

يُرْسِلُ            مُرْسَل                               يَعتَمِدُ             مُعتَمَد

اسم مكان و اسم زمان

اسم مكان و زمان بر دو وزنمَفْعَل يا مَفْعِل مي آيند و همان طور كه از نامشان پيداست بر زمان و مكان دلالت مي كنند.

به نحوه ساختن اسم مكان و زمان دقّت كنيد:  كَتَبَ                  ك ت ب                     مَكْتَب

سَجَدَ              س ج د           مَسْجِد

 نكته: در زبان فارسي غالباً اسم مكان و زمان فقط مفهوم مكاني دارند امّا در عربي، هم مفهوم مكاني و هم مفهوم زماني دارند.

صفت مشبّهه

مي توان گفت صفت مشبهه همان صفت ساده در فارسي است. مثال:

جَميل: زيبا                قَبيح: زشت               خَشِن: زبر                عَطْشان: تشنه

صَعْب: سخت             كَسِل: تنبل                 شريف: شريف           عَذْب: گوارا

وزنهاي مشهور صفت مشبّهه عبارتند از:

 1-فَعيل: شريف                  2- فَعِل: خَشِن             

3- فَعْل: سَهْل               4- فَعْلان: عَطْشان

اسم مبالغه :اسم مبالغه دو وزن مشهور دارد، كه عبارتند از:  فَعّال    فَعّالة

اسم مبالغه بر بسياريِ صفت دلالت دارد. مثلاً:صبّار: يعني كسي كه خيلي صبر مي كند. به نحوه ساختنِ اسم مبالغه توجّه  كنيد:

                                           صَبَرَ                           ص ب ر                       صبّار

                                          عََلِمَ                عـ  لـ  م               عـَ لّـ ا مـ ة                                   

 

اسم تفضيل

اسم تفضيل : معادلِ صفت برتر و برترين در فارسي است. به عبارت ديگر صفتهايي كه داراي «تر» و «ترين» هستند معادل اسم تفضيل هستند. اسم تفضيل  بر وزن أفعل است و براي مؤنّث گاهي بر وزن فُعلَي مي آيد. 

 

                                              در مذكر  بر وزن « أفعَل»

            اسم تفضيل:

                                              در مؤنّث   بر وزن «فُعلَي»

 

به نحوه ساختن اسم تفضيل توجّه  كنيد:                                                       أحْسَن (مذكر )

به ترجمه اسم تفضيل نيز دقّت كنيد:

 كَبير: بزرگ             أكبَر، كُبرَي:     بزرگ تر، بزرگ ترين

صَغير:كوچك             أصغَر، صُغرَي:  كوچك تر،كوچك ترين

 

 اسم آلت : اسم آلت بر ابزار و وسايلِ انجام كار دلالت دارد. در اين بيت وزن هاي اسم آلت يا ابزار آمده است.

اسم آلت كه به آ لت دال است

مِفْعَل  و مِفْعَلَة و مِفْعال است.

 وزن هاي اسم آلت :

1- وزن مِفْعَل: مثال:              مِبْرَد: سوهان          مِقْبَض: دستگيره               مِخْلَب: چنگال، داس

2- وزن مِفْعَلَة: مثال :             مِكْنَسَة: جارو          مِطْرَقَة: چكش                مِسْطَرَة: خط كش

3- وزن مِفْعال: مثال :              مِفْتاح:‌كليد                مِقْراض:قيچي            مِنْشار: ارّه                         

 [ خوب است بدانيم كه :امروزه وزن<فعّالة> نيز براي اسم آلت به كار مي رود. مانند: ثلّاجة: يخچال ، قطّارة: قطره چكان ، دَوّارة: پرگار ]

فوائد :           

1-     اگر صفت مشبّهه بر رنگ يا عيب دلالت كند بر وزن أفعَل ساخته مي شود و مؤنّث آن بر وزن فَعْلاء مي آيد.

مانند: أحمَر ، حَمْراء، أخضَر،‌خَضْراء،‌ أسوَد، سَوْداء، أعرَج، عَرْجاء، أعوج، عَوجاء، احمق، حمقاء

رنگ

عيب

مذكّر

مؤنّث

ترجمه

مذكّر

مؤنّث

ترجمه

أحمَر

حَمْراء

سرخ

أعرَج

عَرْجاء

شَل

أخضَر

خَضْراء

سبز

أعوَج

عَوْجاء

كج

أسوَد

سَوْداء

سياه

أحمق

حمقاء

كم خِرد

2-     اسم تفضيل: بايد از فعل ثلاثي مجرّد معلوم كه بر رنگ و عيب نيز دلالت نكند ساخته شود.

وقتي يكي از اين شرط ها فاقد شود مصدر آن منصوب شده و به عنوان تمييز و بعد از كلماتي مانند أشَدّ يا أكثَريا أقَلُّ مي آيد.

مثال:

هو أشَدُّ اجتهاداً.            او پرتلاش تر است.

هذا أكثَرُ سَواداً.           اين سياه تر است.

هذا أقَلُّ اعوِجاجاً.                   كجي اين كمتر است.

 

قواعد درس سوّم :                     اسم معرفه – اسم نكره

اسم را از نظر شناختن به دو نوع تقسيم مي كنند: اسم معرفه و اسم نكره

اسم معرفه: اسمي شناخته شده است كه بر  فرد يا چيز مشخّصي دلالت مي كند .

اما اسم نكِره: اسمي ناشناس است كه بر فرد يا چيز نامعلومي دلالت مي كند.

مثال : رأيتُ  ولداً  فـﻰ السّوقِ أمسِ.

                نكره      معرفه

يعني : ديروز پسري را در بازار ديدم.

                نكره        معرفه

معلّم:                چه كسي نشانه معرفه و نكره را در فارسي مي داند؟

دانش آموز:      در فارسي معمولاً معرفه نشانه ندارد ولي نشانه نكره سه چيز است: ياء نكره-  يك-  يك + ي

            

   الرجل  : معرفه= مرد                          رَجُلٌ =   نكره : 1 - مردي  2- يك مرد    3- يك مردي                         

                                                     

معمولاً نشانه نكره در عربي تنوين است. –ً –ٍ  -ٌ         

 

دانش آموز:      آيااگر اسم خاص مذكر تنوين داشته باشد ، نكره است؟

معلّم:              خير اسم خاص مذكر حتي اگر تنوين داشته باشد؛ نكره نيست بلكه معرفه به عَلَم (اسم خاص ) است.

مثال:             أشهَدُ أنَّ محمّداً رسولُ اللهِ. در اين مثال (محمّداً ) با اين كه تنوين دارد ، معرفه به اسم خاص است .

انواع اسم معرفه:

در زبان عربي اسم معرفه شش نوع  است: معارف شش بود مضمر اضافه                   علم ذوالّلام موصول واشاره

1- اسم معرفه به «ال»           الذِّئب: گرگ

2- ضمير                           هو، أنتِ

3- عَلَم                     ناصرٌ، سوسنُ، بغدادُ.

[اسم عَلَم يعني اسم خاص. نامي كه مخصوص يك فرد، يك مكان و يا يك چيز است]

4- موصول:                         موصول خاص :الّذى،اللذان ِ(الذينِ ) ، ألّذينَ -  الّتـى، الّلتانِ( اللتينِ ) ، اللّاتي،

                                                موصول عام : مَنْ :(وسط جمله )، ما ( وسط جمله )

5- اشاره:                 اشاره به نزديك :         هذا، هذه، هذانِ (هذينِ ) ، هاتانِ(هاتينِ ) ، هؤلاءِ،

                                    اشاره به دور :  ذلك، تلك، أولئك

6- اسم معرفه به اضافه بابُ الغُرفَةِ، محفظةُ جوادٍ.

(هر گاه اسمي به اسم معرفه اي ديگر اضافه شود؛ اسم اوّل از نكره بودن خارج شده معرفه مي گردد.)

معلّم:              آيا به  نظر شما «ال» و «تنوين» با هم در يك اسم مي آيند؟

دانش آموز:      خير، زيرا ال نشانه معرفه و تنوين، نشانه نكِره است و نمي شود با هم  بيايند.

 

 

 

 

 

 

 فوائد :

1- اسم علم به كنيه ولقب نيز تقسيم مي شود

تعريف كنيه :كنيه آن است كه همراه « أب » يا « اُمّ » مي آيد؛ مانند: ابوالحسن و اُمُّ البَنين

تعريف لقب : لقب نيز آن است كه مدح يا ذم يعني ستايش يا نكوهش را برساند. مانند:

زينُ العابدين (زينت عبادت كنند گان ) و حمّالةُ الحطب، لقب همسر ابولهب كه منظور هيزم شكن جهنم است.

 

 2- اسم علم به مفرد ومركب نيز تقسيم مي گردد .

تعريف علم مفرد : اسم خاصّي كه يك جزء دارد .مانند : عليٌّ

تعريف علم مركب : اسم خاصّي كه از دو يا سه جزء تشكيل شده .

نكته : در عربي مركب اضافي زياد شيوع دارد . مانند : عبدُ الله

         

3- براي اشاره به جمع غيرعاقل از هذه يا تلك استفاده مي كنيم. مانند: هذه أشجارٌ و تلكَ بُيوتٌ.

4- : موصول به جمله يا شبه جمله (جارو مجرو ر يا ظرف ) نياز دارد تا معنايش با آن كامل شود اين جمله، صله ناميده مي شود. مانند:

كَتَبتُ وظائفى الّتـى  أمَرْتَنـى.

                                                                                  موصول  صله موصول

أخذنا النُّقودَ الّتـى علي المِنضَدَةِ.

                                                                               موصول  صله موصول

 

نكته : ضمناً جمله صله بايد خبري باشد .

تعريف جمله خبري :  خبري يعني جمله اي كه انشايي نيست و جمله هاي انشايي عبارتند از : امر،‌نهي، استفهام، دعا، تعجب و قسم. جمله خبري همان طور كه از نامش پيداست خبر مي دهد.

 

5- در جمله صله بايد ضميري به نام عائد باشد كه با موصول از نظر جنس و عدد مطابقت داشته باشد و به موصول برگردد.

اين ضمير يا مذكور است .مانند : هو الّذي أرْسلَ رسوله بالهُدي

نكته : در اين مثال (هُ ) در (رسوله ) عائد است وبه موصول (ألّذي ) بر مي گردد .

ويا اين ضمير محذوف است

كه كتاب پيش دانشگاهي دو مورد را محذوف گرفته است :

مورد اوّل : جمله صله يك فعل متعدّي باشد كه مفعولٌ به آن همان ضمير عائد حذف شود .

مانند : اللهمّ وفقنا لما       تحبّ وترضي

                      موصول   جمله صله

نكته : در اين مثال ضمير (هُ ) بعد از (تحبّ ) حذف شده كه نقش مفعولٌ به داشته است .

مورد دوّم : هرگاه صله موصول ،  شبه جمله (جارومجرور يا ظرف ) نيز باشد.مانند : أخذنا النُّقودَ الّتـى  علي المِنضَدَةِ.

                صله موصول

كه در اصل چنين است .أخذنا النُّقودَ الّتـى  ( هي مستتر ) علي المِنضَدَةِ.

                                        موصول       عائد         صله موصول

 

 

 

 

قواعد درس چهارم :                             معرب – مبني

در دستور زبان عربي، كلمه ها را از نظر تغيير حركتِ حرفِ آخر به دو نوع تقسيم مي كنند: مُعرَب  و مَبني

مُعرَب: كلمه اي است كه حركتِ آخرين حرفِ آن با تغييرِ  نقش و جاي آن تغيير مي كند.

مانند : سعيد در اين سه مثال :          جاء سعيدٌ - رأيتُ سعيداٌ – سلّمتُ علي سعيدٍ .

 امّا مبني كلمه اي است كه حركتِ آخرين حرفِ آن با تغيير نقش و جاي آن تغيير نمي كند.

انواع مبني : بِناء ( مبني بودن) چهار نوع است:

مبني بر كسر             أنتِ، هذِهِ، لِـ ، بِـ

مبني بر فتح              ذَهَبَ، إنَّ، أينَ ، فَـ

مبني بر ضم              نَحنُ ، مُنذُ ، ـهُ

مبني بر سكون           مَنْ، عَلَي ، الّذﻯ ، يا

انواع اعراب (حركت يا تنوين آخر كلمه ) داراي چهار حالت است.

 

رفع :  علامت آن  _ُ  _ٌ است.                       العِلمُ، عِلمٌ

نصب: علامت آن ﹷﹱ است.               العِلمَ، عِلماً

جرّ:   علامت آن   ِ است.                  الْعِلْمِِِِِِ، عِلْمٍ

جزم: علامت آن ﹿ است .                             لا تذهبْ : نرو

كلمات داراي اعراب رفع، نصب، جر و جزم را به ترتيب چنين مي نامند: مرفوع، منصوب، مجرور، مجزوم

كلمات مبني عبارتند از :

الف : در اسم ها:ضميرها ، اسم هاي اشاره ، اسم هاي موصول، اسم هاي استفهام ،‌اسماء شرط  و عدد مركب از 11 تا 19

نكته : اشاره و موصول مثنّي معرب هستند و اسم استفهام أىّ نيز معرب است.

ب :در فعل ها : ماضي (14 صيغه )و امر (6 صيغه مخاطب ) و( همچنين دو صيغه جمع مؤنّث(12و6 در فعل مضارع)

نكته : در صورتي كه فعل مضارع داري نون تأكيد (ثقيله يا خفيفه )  باشد نيز مبني مي شود. مانند: يَكْتُبَنَّ – يكتبَنْ

ب : در حرف : همه حروف مبني هستند.

 كلمات مُعرَب عبارتند از: در اسم ها :   بيشتر اسم ها معربند.

در فعلها          فعل مضارع (جز دو صيغه 6 و 12 يعني جمع مؤنّث ) معربند.

اسم را از نظر حرف آخر به چهار نوع تقسيم مي كنند.

1- اسم مقصور : اسمي كه حرف آخرش الف مقصوره (ي – ا ) باشد  مانند هُدَي، عَصا، ليلي، عيسي

اسم مقصور هيچ يك از حركت هاي اعرابي را نمي گيرد. مثال:

جاءَ الفَتَي.                                  رأيتُ الفَتَي.                               سَلَّمتُ علي الفَتَي.

  فاعل مرفوع تقديراً                        مفعول به منصوب تقديراً                             مجرور تقديراً

2- اسم منقوص،‌اسمي است كه به ياء ماقبل مكسور يعني ﹻ ى  ختم شود. مانند: قاضي، راضى، ساعى و حركت ضمه و كسره بر آخِرِ آن ظاهر نمي شود. امّا فتحه ظاهر مي شود. مثال:

جاء  القاضى.                           رأيتُ القاضىَ.                                 سَلَّمتُ‌ علي القاضى.

    فاعل مرفوع تقديراً                        مفعولٌ به ظاهراً منصوب                                                          مجرور تقديراً

3- ممدود، اسمي است كه به الف و همزه ختم مي شود. مانند: صحراء، زهراء، حمراء، هواء  و همه حركت ها در آخر آن ظاهر مي شود.

هذه صحراءُ.                                      رأيتُ صحراءَ.                           ذهبتُ إلي صحراءَ.

     خبر مرفوع                                              مفعول به منصوب                                 مجرور به فتحه

4- صحيحُ الآخر :وقتي كه اسمي ، مقصور، ممدود و يا منقوص نباشد؛ صحيح الآخر ناميده مي شود و همه حركت ها را مي پذيرد. مانند: الكتاب،‌الطالب                              جاءُ طالبٌ.           رأيتُ طالباً.               سَلَّمتُ علي طالبٍ.

                                                                      فاعل مرفوع                                   مفعول به منصوب                                   مجرور به حرف جر

انواع اعراب : 1- ظاهري     2- محلّي             3- تقديري

تعريف اعراب ظاهري :

هرگاه اعراب كلمه اي ظاهر شد؛ مي گوييم اعراب آن كلمه ظا هري است. مثلاً در كلمه(سعيد ) مي بينيم كه اعراب كلمات، ظاهر شده پس اعراب آنها ظاهري است. جاءَ سعيدٌ – رأيتُ سعيداً – سلّمتُ علي سعيدٍ

 اعراب ظاهري نيز دو نوع است: « اصلي » و « فرعي»

اعراب اصلي همان علامت هاي معروفِ اعراب است كه عبارت است از: نصب ﹷﹱ / رفعﹹ _ٌ/ جرّ –ِ  -ٍ  / جزمﹿ

امّا اعرابِ فرعي : گاهي علامت اعراب _َ_ً_ِ_ٍ_ُ_ٌ_ْ   نيست.

اعراب فرعي در  شش مورد است:  1- اسم  مثنّي 2- اسم جمع مذكّر سالم 3- اسماء خمسه

 4- اسم جمع مؤنّث  سالم 5- اسم غير منصرف6- فعل مضارع

  1- اسم مثنّي  

 

مرفوع

منصوب

مجرور

مفرد مذكّر

تلميذٌ

تلميذاً

تلميذٍ

مفرد مؤنّث

تلميذةٌ

تلميذةً

تلميذةٍ

مثنّي مذكّر

تلميذانِ

تلميذَينِ

تلميذَينِ

مثنّي مؤنّث

تلميذتانِ

تلميذَتَينِ

تلميذَتَينِ

علامت رفعِ مثنّي ، حرف «الف» در « انِ» است.علامت نصب و علامت جر، حرف «ى» در « ـَيْنِ » است.

2- جمع مذكّر سالم

 

مرفوع

منصوب

مجرور

مفرد مذكّر

معلّمٌ

معلّماً

معلّمٍ

جمع مذكّر سالم

معلّمونَ

معلّمينَ

معلّمينَ

علامت رفعِ جمع مذكّر سالم، حرف «و» در «ونَ» است .

علامت نصب و جرّ جمع مذكّرسالم ، حرف «ى» در «ـِينَ» است.

3- اسماء خَمسَة

«اسماء خَمسَة» يعني اسم هاي پنجگانه و عبارتند: أب: پدر/ أخ: برادر/ ذو: داراي/ حَم: پدر شوهروخويشاوندان شوهر/ فَم: دهان

 نكته :از حَم و فَم چون پُر كاربرد نيستند؛ صرف نظر مي كنيم. 

مرفوع

منصوب

مجرور

أبو

أبا

أبـى

أخو

أخا

أخى

ذو

ذا

ذى

 4- اسم جمع مؤنّث سالم:


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:


برچسب‌ها: <-TagName->
نوشته شده در 4 / 11 / 1390برچسب:,ساعت 15:22 توسط عباس حیدری رباطی| |


:قالبساز: :بهاربیست:

 فال حافظ - قالب وبلاگ